لینوکس هم مثل ویندوز، iOS و Mac OS نوعی سیستم عامل است. در واقع اندروید به عنوان یکی از محبوب ترین پلتفرم‌های روی زمین از سیستم عامل لینوکس استفاده می‌کند.
سیستم عامل (Operating System) نرمافزاری است که سخت‌افزار کامپیوتر و سایر نرم افزارهای موجود روی کامپیوتر را مدیریت می‌کند. سیستم عامل با سخت‌افزار کامپیوتر درگیر می‌شود و سرویس‌هایی را که برنامه‌ها می‌توانند از آنها استفاده کنند را مهیا می‌کند.
در سال 1991، در دانشگاه هلسینکی فنلاند دانشجوی جوانی به نام لیناز تروالدز تحصیل می کرد که در آن زمان بر روی سیستم عامل مینیکس (Minix) که نسخه محدودی از یونیکس بشمار می رفت، مشغول بکار بود. با در نظر گرفتن محدودیت ها و مشکلات این سیستم عامل، وی تصمیم گرفت که سیستم عاملی را بر پایه هسته یونیکس ایجاد کند تا موارد دلخواه و مورد نیاز خود را در آن لحاظ کند. از این رو در اواخر سال 1991، با انتشار نسخه 0.02، عرضع این سیستم عامل به دنیای کامپیوتر آغاز شد.
کاربرد لینوکس چیست؟
به دلیل متن باز بودن برنامه لینوکس ، امنیت سیستم عامل آن بسیار بالاست. در نتیجه برای سازمان هایی که نیاز به حد بالای امنیت هستند بسیار کاربردی است. این نرم افزار به عنوان سیستم عامل محبوب در شبکه‌ها و محیط های شبکه‌ای استفاده می‌شود و می‌توان گفت که ۷۰ درصد فایروال‌های مورد استفاده در شبکه‌های دنیا، از سیستم عامل لینوکس استفاده می‌کنند.
تفاوت لینوکس و بونیکس در چیست ؟
یونیکس سیستم عامل تولیدی در دهه ۱۹۷۰ بود. سیستم یونیکس و لینوکس بسیار شبیه به هم هستند. هر دوی آنها دارای ابزارهای مشابه برای برقراری ارتباط با سیستم، ابزارهای برنامه نویسی، چیدمان فایلها، و سایر مؤلفه‌های کلیدی هستند. با این تفاوت که همه یونیکس‌ها، رایگان و اپن سورس نیستند. بعد از دهه هفتاد سیستم عامل‌های بسیاری مشابه یونیکس تولید شدند که لینوکس در این بین به بیشترین موفقیت و محبوبیت رسید.
بخش‌های مختلف لینوکس چیست؟
- هسته (Kernel): قسمتی از کل است که به آن لینوکس نیز گفته می‌شود. هسته در مرکز سیستم قرار دارد و CPU، حافظه و دستگاه‌های جانبی را مدیریت می‌کند.
- دیمون‌ها (Daemons): سرویس‌های پس‌زمینه مختلف مثل صدا، چاپ و… هستند که در زمان بوت یا بعد از ورود به سیستم راه‌اندازی می‌شوند.
- بوت لودر (Bootloader): نرمافزاری است که فرایند بوت را در کامپیوتر مدیریت می‌کند. به باور بیشتر کاربران بوت لودر صرفاً نوعی صفحه‌نمایش است که بعد از بوت‌شدن در سیستم‌عامل از بین می‌رود.
- سرور گرافیکی: سرور گرافیکی یا سرور X نوعی سیستم فرعی است که گرافیک را روی مانیتور نمایش می‌دهد.
- سیستم Init: کاربرد Init در لینوکس چیست؟ نوعی سیستم فرعی که وظیفه‌ی بوت‌استرپ فضای کاربر و کنترل دیمون‌ها را برعهده دارد.
- محیط دسکتاپ: بخشی است که کاربران معمولاً با آن تعامل دارند. برای انتخاب محیط دسکتاپ گزینه‌های مختلفی پیش روی شما قرار دارد که هرکدام از آنها اپلیکیشن‌های داخلی خاص خود را دارند.
- اپلیکیشن‌ها: محیط‌های دسکتاپی نمی‌توانند مجموعه‌ی کاملی از برنامه‌های مختلف را در اختیار کاربران قرار دهند؛ بنابراین لینوکس هزاران نرم‌افزار باکیفیت را ارائه کرده است که به‌راحتی قابل‌نصب و راه‌اندازی هستند.
توزیع لینوکس چیست؟
توزیع‌های لینوکس مجموعه‌ای از نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی هستند که طی روندی مشخص روی رایانه نصب می‌شود. توزیع‌ها با اهدافی مشخص از جمله محلی‌سازی، پشتیبانی از یک معماری خاص و … ایجاد می‌شوند. تمامی توزیع‌های لینوکس روی هسته اصلی آن ساخته شده اند و تنها بخش‌هایی شخصی سازی شده‌اند.
توزیع‌های شناخته شده‌تر لینوکس عبارت‌اند از:
- اوبونتو (Ubuntu)
- دبیان (Debian)
- کلاه قرمز (Red Hat)
- فدورا (Fedora)
- Oracle Linux
- CentOS
- Arch Linux
- ماندریوا (Mandriva)
GPL چیست؟
همانطور که گفته شد GPL مخفف GNU Public License می باشد. مجوز فوق العاده ای که ضامن بقای گنو/لینوکس شد. هر نرم افزار تحت این لایسنس می بایست از قوانین زیر تبعیت کند:
- آزادی ۰: آزادی برای اجرای برنامه به هر منظوری
- آزادی ۱: آزادی برای مطالعه و بررسی چگونگی عملکرد برنامه و تغییر آن برای نیاز خود. دسترسی به سورس منبع یک پیش‌شرط برای این آزادی است.
- آزادی ۲: آزادی برای توزیع مجدد کپی‌هایی از آن، بنابراین شما می‌توانید به دیگران نیز کمک کنید.
- آزادی ۳: آزادی برای بهبود برنامه و انتشار این تغییرات برای عموم (تحت همان مجوز GPL)، بنابراین تمام جامعه از آن بهره می‌برند دسترسی به سورس منبع یک پیش‌شرط برای این آزادی است.
چند مورد از مزایای لینوکس
- متن باز: کد لینوکس برای همه قابل دسترسی است، بنابراین هر کسی می تواند آن را بهبود بخشد. این منجر به یک سیستم عامل پایدار و ایمن می شود.
- قابلیت سفارشی سازی: لینوکس بسیار قابل سفارشی سازی است. کاربران می توانند سیستم عامل خود را مطابق با نیازهای خود تنظیم کنند.
- رایگان: لینوکس به صورت رایگان در دسترس است. این باعث می شود که یک گزینه مقرون به صرفه برای مشاغل و کاربران شخصی باشد.
چند مورد از کاربردهای لینوکس
- رایانه های شخصی: لینوکس یک جایگزین محبوب برای ویندوز و مک اواس است.
- سرورها: لینوکس در بیش از 90 درصد از سرورهای جهان استفاده می شود.
- توزیع های اینترنت اشیا: لینوکس در بسیاری از دستگاه های اینترنت اشیا مانند دوربین های امنیتی و سنسورها استفاده می شود.
لینوکس یک سیستم عامل قدرتمند و قابل اعتماد است که کاربردهای گسترده ای دارد. اگر به دنبال یک سیستم عامل متن باز، قابل سفارشی سازی و رایگان هستید، لینوکس یک گزینه عالی است.
